මිනිසාගේ දැනුම තුළ විද්‍යාව වෙනුවට මිත්‍යාවත් සත්‍යය වෙනුවට අසත්‍යයත් පැවතීමේ හේතු මීට පෙර අපි සාකච්ඡා කළෙමු. ඒවා යළි පෙළගස්වන්නේ නම්

මිනිසාගේ චින්තනය තුළ ප්‍රකෘතිය හා එහි නියාම නිවැරදිවත් අංග සම්පූර්ණවත් පරාවර්තනය නොවන්නේ නම් හා ඒ වෙනුවට ඔහුගේ චින්තනය තුළ පරාවර්තනයවන්නේ

අප සාකච්ඡා කරමින් සිටින්නේ, මිත්‍යාවේ පැවැත්මේ සමාජමය හා දේශපාලනමය හේතු පිළිබඳවය. අතීතයේ බොහෝ මිත්‍යා විශ්වාස බිහිවූයේ නූගත්කම හෙවත් සොබාදහම පිළිබඳ

මානව සමාජය තුළ දැනුම සංවර්ධනය වීමේදී සත්‍යය, මිත්‍යාවන් හා අසත්‍යය සමග සිදු කළ අරගලය දැවැන්ත එකක් විය. එහිදී සත්‍යය වෙනුවෙන්

ඉතිහාසයේ යුගයන් වෙනස් කළ අරගලයන් පිළිබදව පසුගිය කලාප කිහිපයකින් අප සාකච්ඡා කළෙමු. ඒ අනුව ඉතිහාසය යනු නිදහසේ ඉලක්කකර ගත් දිසාවකට

විද්‍යාවේ, තාක්‍ෂණයේ ඉහළම ඵල බුක්ති විඳින මෙම 21වන සියවසේදී පවා පොදු ජනතාවගේ චින්තනය තුළ තවමත් වැඩි වශයෙන් ආධිපත්‍යය දරන්නේ අසත්‍යයන්

1905 ජනතා නැගිටීම් හමුවේ අඩියක් පිටුපසට ගත් සාර් යම් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රතිසංස්කරණ ප්‍රමාණයක් ජනතාවට ලබාදෙන බවට පොරොන්දු විය. ඩූමාවට (පාර්ලිමේන්තුවට) මහජන

සමාජය පිළිබඳව, ලෝකය පිළිබඳව, විශ්වය පිළිබඳව, මානව ඉතිහාසය පිළිබඳව, තමන් පිළිබඳව මිනිසා දන්නා සියල්ල සත්‍යයද? දැනුම පිළිබඳ ක්‍රියාවලියේ ප්‍රධාන ගැටලුවක්

සමාජයක, සංස්කෘතිය යනු එකම තැන පල්වෙන දෙයක් නොව කාලානුරූපව විවිධ වෙනස්කම්වලට භාජනය වෙමින් ඉදිරියට යන දෙයකි. මානව සංස්කෘතිය හැමවිටකම වෙනස්වී

19වැනි සියවස අගභාගය පමණ වන විට රුසියාවේ ප්‍රධාන නගර ආශ්‍රිතව කර්මාන්ත ශාලා ඇති වෙමින් ක්‍රමයෙන් ධනවාදය ස්ථාපිත වීම ආරම්භ කළ