මාගේ බලාපොරොත්තුව අපි සැම දෙනා වෙනුවෙන් දිනා ගනු ලබන යහපත් ලෝකයක්

SHARE

Share on facebook
Share on google
Share on twitter
Share on linkedin

අර්නස්ට් ටෝ ගුවේරා නොඑසේනම් “චේ” නම් විසල් මිනිසා ඔහුගේ හදවතේ තම සමීපතමයන් වෙනුවෙන් ස්ථිරසාරව ඉඩකඩ වෙන් කර තිබුණි. ඔවුන් වෙනුවෙන් වෙන් කිරීමට හැකි වූ කාලය අඩුවීගෙන යත්ම ඔහුගේ හදෙහි ඔවුන් වෙනුවෙන් වූ ඉඩකඩ මහත් සේ වැඩි වීය. තම සමීපතමයන් වෙනුවෙන් තමාට දැනෙන හැඟෙන දේ කිසිදු බාධාවකින් තොර ව ඉතාමත් සරල ලෙස ඔහු ප්‍රකාශයට පත් කළේ ය. මේ ලිපි කියවා ගෙන යද්දී ඔබට දැකීමට ලැබෙන සමහර වචන සහ සමහර අදහස් තව තවත් තීව්‍ර කර ගැනීම සඳහා මෙසේ සැලකිලිමත් වන්න. නාකියා, නාකිච්චි, වයසක උන්දෑ වැනි යෙදුම් ආජන්ටීනියානුවන්ගේ ඉතාමත් ආදරණීය වචන වේ. එමෙන්ම තම සටන් සගයන් මියගිය පසු ඔවුන්ගේ නම් වලින් තමන්ට ම ආමන්ත්‍රණය කර ගැනීම චේ ඔවුන් වෙනුවෙන් කළ ගෞරවයක් ලෙස සැලකීය.

ඇලීඩා මාච් චේගේ දෙවැනි බිරිඳයි. කියුබානු විප්ලවයේ ගරිල්ලා සටන් තුළ ඇය මුණ ගැසිණි. කියුබාවේ ජූලි 26 ව්‍යාපාරයේ ප්‍රබල සාමාජිකාවක් වූ ඇය චේ හා පිදෙල්ලා සමග එක්ව ගරිල්ලා සටන් වලට මැදිහත් වීමට සිහින දකිමින් සිටිය දී චේ වෙත දූත මෙහෙවරක් කිරීම සඳහා ලද අවස්ථාවේ දී ඇය චේ හඳුනා ගත්තා ය. ඉන් පසු ගරිල්ලා කණ්ඩායම හා එක් වී කටයුතු කළා ය. ගරිල්ලා සටන තුළ චේගේ සමීපතමයෙකු වූ ඇය චේගේ ලේකම්වරිය ලෙස ද චේගේ විප්ලවීය කටයුතු වල විශ්වාසවන්ත ම සහකාරියක් බවට ද පත් විය. ඇය තුළ වූ සොඳුරු ගැමි අහිංසක භාවයට හා සුන්දර රූසපුවට මෙන් ම ලයාන්විත ආදරණීය බවට චේ පෙම් බැන්දේ ය. සදාකාලිකව ම චේ වෙනුවෙන් ම කැපවුණු ඇය නිතැතින් චේගේ හැඟීම් හා විශ්වාසයන් වෙනුවෙන් මෙන් ම ඔහු බලාපොරොත්තු වූ ලෝකය වෙත පිය මැනීමට මහත් රුකුලක් වූවා ය. කියුබාවේ දුෂ්කර ගම් පළාතක ගොවි දියණියක් වූ ඇලීඩා මා හැඟී මනුෂ්‍යත්වයෙන් ද ආදරණීය බවෙන් ද පිරුණු මවක් මෙන් ම බිරිඳක් විය.
කියුබාවේ රාජතාන්ත්‍රික කටයුතු වලින් බැහැරව ලතින් ඇමෙරිකානු කලාපයේ විප්ලවීය කටයුතු සඳහා චේ කියුබාව හැර ගිය පසු ලෝකයා චේගේ කීර්තිනාමය බොඳ කරවනු වස් විවිධ මඩ ප්‍රචාර ප්‍රකාශයට පත් කළ ද කිසිදු ප්‍රතිචාරයක් නො දැක්වූ ඇලීඩා මාච් වසර 40 කට පමණ පසු මෑතක දී ඒ සියල්ලට පිළිතුරු දෙනු වස් Remembering Che – My life with Che Guevera යන පොත එළිදැක්වීය.

1960 ජුනි 02 දා ඔවුන් විවාහ වූ අතර සති දෙකක් ඉක්මව යාමට පෙර නොබැඳි ජාතීන්ගේ සමුළුව වෙනුවෙන් චේට මාසයකටත් වැඩි කාලයක් පිට වී යාමට සිදු විය. විවාහ වී නොබෝ කලකින් ම පැමිණි මේ ගැට‍ළුවේ දී තමාව ද රැගෙන යන මෙන් ඇය ඉල්ලා සිටියා ය. චේගේ ලේකම්වරිය ලෙස කටයුතු කරන හෙයින් එය ගැටලුවක් නොවන බව පැවසූ විට දැන් ඇලීඩා තමන්ගේ බිරිඳ බැවින් කියුබාව පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර ප්‍රතිපත්ති ඉදිරිපත් කළ හැකි අවස්ථාවේ මෙවන් නොගැළපෙන දෙයක් කළ නොහැකි යැයි චේ ප්‍රකාශ කර සිටියේ ය. එපමණක් නොව තමාට ද ඇය මෙලෙස තනි කර දමා යෑම ඉතා පීඩාකාරී බවත් ප්‍රකාශ කළ අතර ඇයගේ ප්‍රකාශය නිසා බොහෝ සෙයින් ඇය හා උරණ වීය. චේ තම වේදනාව තුනී කර ගත්තේ ගමන අතර දී ඇලීඩා වෙනුවෙන් ලිපි ලිවීමෙනි. ඒ අතර වූ ජපානයේ දී ලියූ ලිපියකි.

මගේ වස්තුවේ,
අද මා ඔබට මේ ලියන්නේ පරමාණු බෝම්බ හෙළන ලද හිරෝෂිමාවේ සිටයි. මෙහි වන ගල් පුවරු වල ඒ අවාසනාවන්ත ව්‍යසනයෙන් මිය ගිය හැත්තෑ අට දාහක් පමණ වන මිනිසුන්ගේ නම් සටහන් ව තිබෙනවා. ගණන් බලා ඇති පරිදි මිය ගිය මුළු ගණන 180,000 ක්. මෙය දැක බලා ගත යුතුමයි. සාමය උදෙසා වැඩි ශක්තියකින් යුතු ව සටන් කිරීමට එය ඉවහල් වේවි.
ලොකු හාදුවක් ඔබට
චේ

1965 නොවැම්බර් 28 වනදා ටැන්සානියාවේ සිට

මගෙ වස්තුවේ
ඔබේ අවසන් ලිපිය ලැබුණා. මෙහි හැම දේම බෙහෙවින් ව්‍යාකුලයි. අප බලාපොරොත්තු වූවාට වඩා වෙනස්. ඔස්මෙනි සියල්ල ඔබට අනුපිළිවෙළින් විස්තර කරනු ඇත. මගේ හමුදාව මා ආඩම්බරයට පත් කළා. ක්ෂණයකින් අරගලය දියාරු වන්නට පටන් ගත්තා. ඒක හරියට උණු තැටියකට වට වෙඬරු පිඬක් වැනිය. මා ඔවුන්ගේ පරාජයේ මාවත දිගේ පසු බසිමින් සිටිමි. මාගේ ගමනෙහි අවසානය කරා ලඟා වෙමින් සිටිමි. මා සමඟ සිටින්නේ අතලොස්සක් පමණ වූ සටන් සගයින් කිහිප දෙනෙක් පමණි. සිය කබා උරහිස් මත තරු ලකුණු සටහන් වූ කිහිප දෙනෙකි. අපගේ වෙන් වීම දිගු කාලීන වේ ගෙන යනවා. මේ යුද්ධය මෙතරම් දිගුවේ යැයි මා සිතුවේ නෑ. ඒ අතර මග ඔබ මුණ ගැසීමට බලාපොරොත්තු වූයේ ද නැහැ. අපට සතුරු රාජ්‍යයන් රැසක් සමග ගැවසෙන්නට වෙනවා. අපගේ මේ ලිපි හුවමාරු පහසු නොවන්නට ඉඩ තිබේවි. සටන අතරතුර හෝ ඔබ හමු වන්නට බලාපොරොත්තු තැබුව ද සතුරාට හසු නොවී සිටිය යුතු බැවින් ඒ අදහස් අත්හරිමි. කඳුකරයේ සිට ගිනි අවිය අතට ගත් විට මට සුරක්‍ෂිත බවක් හැඟෙනවා. නමුත් මා වැඩි අවධානයෙන් සිටිය යුතු ය.

ඇත්තෙන්ම අසීරු කාලය එළඹෙන්නේ දැනුයි. අප ඒ සඳහා සූදානම් විය යුතුයි. ඔබ ඒ බව දන්නා බව මා දන්නවා. විප්ලවය පිළිබඳ ඔබ තුළ වන විරෝධය සදාකාලිකව ම දරා ගන්නට සිදු වේවි. මා මාගේ අවසාන ඉලක්කය කරා ළඟා වුවහොත් එසේම සතුරා එය හඳුනා ගත්තොත් අප විනාශ කිරීම සඳහා ඔවුන් ඕනෑම දෙයක් කළ හැකිය. අප අපගේ ආරක්‍ෂක වළලූ තර කර ගත යුතු ය. මා හැම විටම ඔබ වෙනුවෙන් ලියන්නට වේලාව වෙන් කර ගැනීමට උත්සහ දරනවා. එහෙත් මා ඊට අපොහොසත් වුනොත් අවසාන වශයෙන් පසුතැවෙන්නට නම් එපා. මාගේ ගමනාන්තය කරා ළං වූ විගස යළි මා තුළ චිත්ත ධෛර්ය වර්ධනය වෙනවා. ප්‍රථමයෙන් ගැට‍ළු මතු වුවද පසුව ඒවා පහසු වනු ඇත.

මේවා ලිවීමට පහසු ය. තාක්ෂණික කාරණා වලින් ඇති ඵලක් නැත. ඒවායින් අපේ අතීත සැමරුම් වලින් තැවෙන සිත තරමක් සුව පත් වෙනවා. මා ගවේෂණයේ බුර්ෂුවා පන්තියේ සංකලනයක් බව ඔබ දන්නවා. ගෙදර දුව එන්නට මා තුළ ඇති නොනිත් ආශාවත් ඔබ දන්නවා. ඊට සමගාමීව ම මාගේ සිහින සැබෑ කර ගැනීමේ ආශාවෙන් ද මා පෙළෙනවා. මම මාගේ රාජතාන්ත්‍රික කුටියෙන් මා ඇරඹූ රාජකාරිය නිම කිරීමට සිහින දකිමින් සිටිනවා. දැනුත් ඉදිරියේ දී මා ඔබ ගැනත් මාගේ දරුවන් ගැනත් සිහින මවනවා. ඉඳහිට දකින අවතාරයක් වෙනුවට ආදරණීය තාත්තා ලෙස මා දැකීමට ඔවුන්ට කෙතරම් අපහසුවේ විද ?

මා ඉවත්ව යන විට ඔබට පොත් හා සටහන් කීපයක් ඉතිරි කර යන්තම්. කරුණාකර ඒවා සුරැකිව තබා ගන්න. කියවීමට මා කොතරම් ඇබ්බැහිවී ද යත් මා තුළ වූ ගවේෂණ රුචිකත්වය යටපත් කරමින් එය නැගී එන බව මට පසක් වේ. මා ඔබට සැම විට පවසන පරිදි ඔබ වෙත කවි පද ගොතමි. එහෙත් ඒවා හොඳ නැතැයි සිතා ඉරා විසි කරමි. මා සැම විටම හොඳ විවේචකයෙකු මිස හොඳ කවියෙකු නොවූවේය. දැන් මම සතුරන් හෝ කිසිදු අසාධාරණයක් ඇස නො ගැසෙන බිමක තනි වූ සිරකරුවෙක් වෙමි. මට ඔබගේ අවශ්‍යතාවය අති ප්‍රබල ය. එමෙන්ම එය මානුෂික ය. එය සෑම විටම කාල්මාක්ස් හෝ වැඩිමිඩර් ඉලීච් ලෙනින් වෙතින් පියවා ගත නො හැක.

උපන්දිනය සමරන දුවට උණුසුම් හාදුවක් දෙන්න. මට ඈ වෙත කිසිවක් දීමට නොහැකි වූයේ අතුරුදහන් වීම වඩාත් යෙහෙකැයි සිතූ බැවිනි. ඔබ පීඨිකාවක සිට ගෙන සිටිනවා මා දුටුවෙමි. ඔබ එහිදී බොහෝ සුන්දර යැයි මට සිතිනි. ප්‍රථම වරට ශාන්ත ක්ලාරාවේදී ඔබ දුටුවා වගේ මයි. මා යළිත් පෙර සිටි ප්‍රමාණයට ඇවිත්. ඒත් දැන් යළිත් නො වැදගත් තට්ට සැම්සන්මයි. ළමයින්ට හොඳින් උගන්වන්න. මම හැම විට කරදර වෙන්නේ පුතුන් ගැන. නාකියා (චේ* ඔවුන් බලන්නට එන බව කියන්න. ඔබේ මා පියන් ආදරෙන් සිහිපත් කළ බව කියන්න. මා ඔබව ආදරයෙන් වැළඳ ගන්නවා. අවසාන වතාවට තෙමෙයි. අප ආයෙත් හමු වන තුරු.
මහා ලොකු ආදරණීය හාදුවක්
රේමන්.

චේ හා එක්ව කොංගෝවේ සටන් වලට සහභාගී වීමට ඇලීඩා අවසර ඉල්ලූ අවස්ථාවේ දී ඇය වෙත ලැබුණු චේ ගේ පිළිතුර

ආදරණීය ඇලීඩා,
තේරුම් ගන්න ඇලීඩා. ඔබ මෙහි ඇවිත් මාගේ පැරණි පුංචි බිරිඳ ලෙස කටයුතු කිරීමට නොහැකි ය. ඔබ මෙහි පැමිණි කල ඔබ තවත් එක් ගරිල්ලා සටන්කාරියක් පමණි. මගේ දෛවය එසේය. සැමදා මා ආදරය කළ අය අරගලය වෙනුවෙන් තනි කර දමා එන්නට සිදු විය. එනිසා මා යාන්ත්‍රික යක්‍ෂයෙකු යැයි යමකු දකින්නටත් පුළුවන්. ඇලීඩා මට උදව් කරන්න. මේ තත්වය තේරුම් ගන්න. කරුණාකර අවබෝධ කර ගන්න. මා හා විවාහ වන විට මා කවර ආකාරයේ කෙනෙක් දැයි ඔබ දැන සිටියා. මට අනුරාගී ලෙස ආලය කරන්න. නමුත් මා වටහා ගන්න. මාගේ බලාපොරොත්තුව තනිව ලබා ගන්නා පුද්ගලික ජයග්‍රහණයක් නොවේ. අපි සැම දෙනා වෙනුවෙන් දිනා ගනු ලබන යහපත් ලෝකයකි. ඔබේ යුතුකම ඔබ ඉටු කරන්න. අප දෙදෙනාට ම එක්ව මේ ගමන යාමට හැකි දිනයක් පැමිණේවි. මාගේ දරුවන්ට හොඳින් උගන්වන්න. ඒත් පමණට වඩා හුරතලයෙන් ඔවුන් නරක් කරන්න නම් එපා. විශේෂයෙන්ම කැමිලියෝ ඔවුන් අතහැර එන්ට සිතන්න එපා. එය බලවත් අසාධාරණයක්. ඒ ඔවුන් අපේ ම ජීවිත වල කොටසක් වන හෙයින්.
මා ඔබට දිගම දිග උණුසුම් හාදුවක් පිරිනමනවා.
ඔබේ ම මාටු

1966 දෙසැම්බර් මස දෙ වෙනිදා බොලිවියානු සටනට එක් වන්නට පෙර ඇලීඩා වෙත සිය අවසන් ලිපිය ලිවීය.

මාගේ එකම ආදරිය,
මා හට ඔබ නැති සංකාව කොතරම් ද යත් රාත්‍රිය පුරාම නින්ද යන්නේ ද නැත. නමුදු ඔබ මෙය විශ්වාස නො කරන නිසා වෙන් මා ඒ ගැන යළි කියන්නේ නැත. ඇතැම් රාත්‍රියක එක් මොහොතකට වත් මා නෙත් පියා ගන්නේ නැත. මගේ සිහිය ගෙදරින් පිරෙනවා. එය මගේ අරමුණට බාධා කරනවා. විශේෂයෙන්ම නත්තල් ?ට අලුත් අවුරුදු උදා වෙන මොහොතට ඔබේ නෙතග දිදුලන කඳුලක උණුසුම සිහි වී මගේ සිතිවිලි අතීතය වෙත රැගෙන යනවා.

මෙහි මා ගත කරන ජීවිතය ගැන රසවත් යමක් කීමට නැති තරම්. විවේක ලත් හැම මොහොතකම මා යමක් ඉගෙන ගන්නට බලනවා. සහෝදර සෙබළුන් සමග චෙස් ක්‍රීඩා කරනවා. හුඟාක් ඇවිදිනවා. තනිකම හා පාළුව මෙන්ම අධික වැඩ නිසාත් මා කෘෂ වෙමින් සිටිනවා.

මගේ ලෙයින් හා මසින් තැනුණු පුංචි පැටවුන්ට උණුසුම් හාදුව බැගින් පිරි නමන්න. ඔබ වෙත ද දුක් සුසුම් හා වේදනාවෙන් පිරි හාදුවක් ඔබේ ම තට්ටයාගෙන්.
මීට ආදර සැමියා.

මාගේ බලාපොරොත්තුව අපි සැම දෙනා වෙනුවෙන් දිනා ගනු ලබන යහපත් ලෝකයක්